De historie van Medemblik

Van Floris V tot florerend watersportcentrum Medemblik is de kleinste en oudste stad van West-Friesland. Uit opgravingen is gebleken dat Medemblik al lang als bewoonde plaats bestond toen Graaf Floris V er aan het einde van de 13e eeuw zijn dwangburcht tegen de pas onderworpen Westfriezen oprichtte. Medemblik kreeg stadsrechten in 1289. De verjaardag hiervan vieren we nog steeds op 25 maart. Medemblik ontstond bij de monding van de Leeck, een waarschijnlijk gegraven afwatering van de binnenstad. De eerste haven werd evenwijdig achter de oost-westwaarts lopende zeedijk gegraven. De naam Oude Haven herinnert hieraan. Rond die eerste haven streken steeds meer mensen neer omdat er handel te drijven viel.

Echte havenstad
De 16e eeuw was een bewogen tijdperk voor de stad. Grote Pier kwam in 1517 met zijn leger om de stad te plunderen. In 1555 was er een enorme stadsbrand die bij het stadhuis begon en onder meer een klooster en de kerk vernielde. In de Spaanse tijd had de stad zwaar te lijden; in 1572 werd de stad tot overgave gedwongen en in 1588 nogmaals belegerd. In 1589 werd begonnen met het graven van de Oosterhaven. Die haven heeft tot op de dag van vandaag een belangrijke functie voor Medemblik. Honderd jaar na de aanleg werd van het westelijk deel (nu Westerhaven) een soort dok gemaakt door afsluiting via een speciaal geconstrueerde schipsluis. Daar verrezen werfjes, hellingen en steigers.

Marine in Medemblik
In 1811 had keizer Napoleon plannen om Medemblik als oorlogshaven aan te wijzen. Deze plannen bleven slechts op papier omdat Het Nieuwe Diep gunstiger lag. Wel bleef tot 1850 het opleidingsinstituut voor de marine in Medemblik in wat nu nog altijd ‘Landswerf’ heet. De aanleg van het Noord-Hollands Kanaal ontnam Medemblik het belang als havenstad. Er bleef slechts een vissersvloot over die uiteindelijk voorgoed werd opgeheven.

Behoud van de binnenstad
Het was in de zestiger jaren van de vorige eeuw dat voor Medemblik een nieuw hoofdstuk begon als internationaal watersportcentrum. Dat zorgde voor voorspoed en een stijgend aantal inwoners. Medemblik is nu een mooie gezellige woonstad, die de historische structuur van haar oude binnenstad levendig wil houden door waar kan te restaureren en te renoveren. Het project Medemblik aan Zee draagt daar op eigen wijze een steentje aan bij.

Bron: Westfries genootschap